Governu Aprova Rezulusaun Konvensaun Direitu ba EhD Featured

By Agustino Gama Maiu 04, 2022 395
Ema ho Defisiensia na’in ida, asiste mós kampaña Eleisaun Prezidensial dahuluk, iha Tasi-Tolu. Foto:INDEPENDENTE. Ema ho Defisiensia na’in ida, asiste mós kampaña Eleisaun Prezidensial dahuluk, iha Tasi-Tolu. Foto:INDEPENDENTE.

DILI: Governu liu husi reuniaun Konsellu Ministru (KM), aprova ona projetu rezulusaun ba adezaun hodi ratifikasaun konvensaun direitu Ema ho Defisiensia (EhD).

Enkuantu, proposta rezulusaun ne’e aprezenta husi Ministra Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Adaljiza Albertina Xavier Reis Magno.

“Konsellu Ministru aprova projetu proposta Rezolusaun rua ne’e ba Parlamentu Nasionál, kona-ba ratifikasaun ba adezaun Konvensaun kona-ba direitu ema ho defisiénsia no ratifikasaun ba adezaun ba Protokolu opsionál ba Konvensaun kona-ba direitu ema ho defisiénsia,”dehan Ministru Prezidensia Konsellu Ministru, Fidelis Leite Magalhães, iha Palasiu Governu, kuarta ne’e (04/05).

Governante ne’e, hatutan, konvensasun ne’e hanesan, instrument direitu internasionál ne’ebé ho objetivu hodi promove, proteze no garante katak ema ho defisiénsia bele hetan diretu umanu no liberdade fundamentál hotu-hotu ho forma hanesan hodi promove respeitu ba ninia dignidade rasik.

“Espera katak ho aprovasaun ne’ebé Konsellu-Ministru halo no ratifikasaun hirak ne’ebé sei tuir mai, konvensaun rua ne’e sei sai hanesan matadalan ba ita atu halo esforsu ne’ebé di’ak liután hodi bele dignifika no fó protesaun ba ema ho difisiénsia iha ita-nia rain, nune’e mós bele partisipa pro-ativu iha prosesu tomak dezenvolvimentu nian,"tenik nia.

Ho nune’e, Governante ne’e, akresenta, ho aprovasaun ne’e nuudar pasu boot ida ne’ebé governu halo ona, hodi adere ba adezaun ba konvensaun ne’e, nune’e espera katak órgaun sira hotu governu nian sei halo servisu maka’as hodi implementa kompromisu sira ne’ebé hatuur ona iha konvensaun ne’e rasik.

Tanba, iha Konstituisaun RDTL iha artigu 21 hodi garante katak, direitu sidadaun ne'ebé moris ho defisiensia iha direitu hanesan, (1), sidadaun ne’ebé iha defisiénsia fíziku ou mentál iha direitu no mós obrigasaun hanesan sidadaun sira seluk, maibé sira sei la hala’o knaar hirak ne’ebé sira labele hala’o tanba de’it sira-nia defisiénsia.

(2), Estadu, bainhira  bele, promove protesaun ba sidadaun sira-ne’ebé iha defisiénsia, tuir lei haruka.

Ho nune’e, Governu hamosu ona rezolusaun, númeru 14/2012,  iha 09 fulan-maiu kona-ba polítika nasionál ba inkluzaun no promosaun diretu  ba ema ho defisiénsia.

Aleinde, Governu  mós  simu ona rekomendasaun husi Parlamentu Nasionál (PN) tuir rezolusaun númeru 21/2019, 13  fulan-outubru, ne’ebé rekomenda atu adopta medida ba protesaun ema ho defisiénsia.

Entretantu, tuir dadus sensu uma-kain 2015, totál ema ho defisiénsia iha Timor-Leste hamutuk na’in 38.118, ne’ebé kompostu husi, defisiénsia matan na’in 14.838, defisiénsia tilun na’in 12.511, defisiénsia fíziku na’in 7.416 no defisiénsia intelektuál hamutuk na’in 3.313.

Rate this item
(0 votes)

Independente Digital TV