Nia dehan, dala-barak membru Komponente Navál maka komete krimE iha sosidade, nune’e hetan xamada barak liuhusi ogaun judisiariuhodi hataan iha tribunál ba atu ne’ebé sira komete. 

Jeneral Falur hateten, membru Komponente Navál iha parte pozitivu barak liu no iha mós parte negativu mós barak liu. Parte Negativu maka dala-barak moras mós barak, moras oioin, moras seluk ida mós maka komportamentu prátika individual. Komportamentu Komponente Navál nia aas liu kompara ho komponente sira seluk.

“Membru Komponente Navál barak liu maka tribunál bolu imi hela de’it, la hatene ne’e tanba saida? Tanba ne’e, hanesan Xefe Estadu Maiór F-FDTL, ha’u husu ba komandante sira husu ba igualdade jeneru navál, husu ba saude militár, hau husu ba justisa militár atu halo edukasaun sívika membru sira,” dehan nia, iha komponente Navál, Hera, Sesta (16/9).

Falur mós husu ba membru Komponente Navál sira tenke buka aprende ho edukasaun ho Komadandante Navál no buka aprede ho familia rasik, nune’e buka aprende ho ema seluk ne’ebé bele fó edukasaun para membru ida-idak bele moris ho di’ak.

“Ita sai profisionál ne’ebé di’ak liu, ita tenke halo mudansa dixiplinár iha ita-nia vida familiár, atu ita sai profionál diak, ita mós tenke halo mudansa loron loron ba ita nian vida institusionál,” dehan nia.

Lider máximu F-FDTL ne’e akresenta komponente navál besik atu kompleta ona ninian primeiru misaun destakamentu nivél nasionál.

“Atu kontrola ita nian tasi, para atu kontrola ita nian rikusoin iha iha tasi laran,   kontrola ema sira ne’ebé  maka hetan terus iha tasi laran, tantu ema ne’ebé halo aat iha ita nian tasi laran,”  afirm nia.

Alende ne’e, nia mos preokupa fasilidade ró patrullamentu iha tasi kontinua aat, maibe ne’e mak realidade ne’e Estadu halo no esforsu ona, espera tina oin sei iha ona ró foun ruma ba navál hodi halo misaun iha tasi garante pás no estabilidade nasionál.

“Kestaun ne’e ita hotu preokupa ida ne’e mak kondisaun real ne’ebé ita hasoru, maibe hau koalia ona ho governu no Presidente Republika rasik atu haree asuntu ne’e ho seriu hodi hadia ró ne’ebe avaria espera tinan oin diak ona ita halo servisu iha tasi,” tenik nia.

Iha fatin hanesan, Diretór Jerál Administrasaun Finansas Ministeriu Defeza, Nuno Carvalho hateten, governu fo ona autorizasaun ba kompañia Wikas husi Indonezia maka sai manan nain ba konkursu atu halo manutensaun ró patrullamentu rua iha komponente baze Navál, Hera.

Nia dehan, ró patrullamentu rua hanesan Jaco no Betano durante avaria tinan barak nia-laran, governu loke konkursu publiku konsege kompañia naran Wikas husi Nasaun Indonesia mak sai hanesan manan nain atu halo manutensaun.

“Konkursu ba manutensaun ró rua iha Navál hanesan Jaco no Beta durante ne’e avaria kleur ona ita loke konkursu remata ona iha kompañia ida naran Wikas husi Indonézia maka sai manan nain ba konkorsu ne’e, agora dadauk nia hahú halo ona manutensaun,” dehan nia.

Nia esplika, kompañia ne’e sei halo manutensaun iha  fase rua ida halo manutensaun  ba parte interior ró nian  oinsá repara makina ró nian , inklui mós ho nia sistema sira iha ró laran no fase ida tuir mai maka kompñia sei halo manutensaun exterior husi ró nian, tanba kondisaun ró rua ne’e halo oinsá bele hasae  hodi pinta karik ró ne’e kuak bele taka fila fali, tanba  ró rua ne’e fisikamente presiza halo mós reparasaun iha liur.

“Agora dadaun  kompañia hahú bok hodi halo manutensaun ba iha parte interior husi ró nian, tanba ne’e ita sei fó tempu ba kompañia finaliza  ró rua ne’e, tinan oin ami garantia ró rua ne’e bele halo operasionalizasaun fali tinan 2023,” afirma nia.

Tanba ne’e manutensaun ba ró ne’e rasik, presiza tempu, ne’ebé maka naruk, maibé dadaun ne’e iha ona fulan setembru no kompñia mós hahú halo manutensaun ona ba ró espera bele finaliza lalais nia manutensaun, nune’e ró rua ne’e bele halo nia operasaun iha tinan oin.

Nia afirma, orsarsamentu ba manutensaun ba ró rua Jaco no Betano ne’e, hamutuk milliaun US$ 3 husi fundu Kosellu Administrasaun Fundu Infrasatrutura (KAFI), ne’ebé iha fulan-Abríl, Ministru Defeza rasik husu autorizasaun ba Primeiru Ministru atu foti osan ne’e hodi loke konkursu ba manutensaun ba ró rua ne’ebé iha Navál avaria.

Tanba ne’e Xefe Governu autoriza ba Ministru Defeza foti osan husi fundu KAFI nian iha fulan abríl nia laran hahu loke konkursu ba manutensaun ba ró rua ne’e.  

“Ita aloka ona osan hamutuk millaun US$ 3 atu halo manutensaun ba ró rua ne’e espera tinan oin diak ona atu hadia hodi fasilita ita nia membru F-FDTL sira halo sira nia misaun seguransa iha tasi,” Hakotu nia.