"Konsulta espesialista husi viziting medical team husi brasahman mai, sira mai ho sira nian ekipa no konklui ona, iha dia 11 ne'e, sira mai iha ne'e durante 11 dias, sira nia ekipa ne'e konsentra de'it ba halo sirurjia Pediatria ita nia alin oan sira ne'ebé mak hetan moras ne'e,"dehan Diretór Servisu Apoiu Diagnóstiku no Terapeutiku iha HNGV Vidal de Jesus Lopes, ba Jornalista sira iha, sala Sentru Formasaun, HNGV, Segunda (14/04).
Nia dehan, ekipa ne'e konklui ona halo tratamentu no intervensaun ba bebé sira kuaze na'in 49 kazu.
"Ne'ebé sira konklui ona, buat hotu la'o di'ak sira halo intervensaun no sira opera ita nia bebé oan sira ne'e 49 kazus.”
Nia hatutan, kazu sira ne'ebé mak kauza ne'ebé mak sira halo mak hamutuk 49, maibé Hospitál Nasionál Guido Valadares sei rekoilla hotu dadus karik iha mudansa, sira sei halo pedidu ba doutór espesialista sira ne'e atu mai fali hodi kontínua halo tratamentu kada fulan tolu-tolu.
"Kuaze beating list tuan ne'e, tanba ekipa ne'e beating list tuan ne'e mak sira halo kuaze foun hotu mak ne'e, mais tanba ekipa fila ona kuandu ami rekolla dadus mak númeru ne'e iha fali, ami bele halo pedidu para sira bele mai fali kada fulan tolu ou fulan haat ne'e ne'e, ita bele halo pedidu sira bele mai fali," nia akresenta.
Nia afirma labarik ki'ikoan sira ne'e hetan observasaun husi meritu hamutuk 100 resin, tanba númeru ne'e aumenta iha de'it Operasionálizasaun ne'e.
"Se la sala 100 ital, mak beating list nafatin tanba númeru ne'e aumenta, ida halo operasaun ona ne'e, ida fali ne'e tanba halo ona screaning depois avizu ne'e sai ema mai natál hodi konsulta labarik sira ne'ebé mak iha mal formasaun. Ba sira ne'ebé mak hetan ona operasaun sira nafatin follow up labarik sira ne'e, depois mai follow up nafatin iha doutór sirurjia sira iha ne'e atu nune'e nia kontinusaun depois halo operasaun keta halo infeksaun mosu fali ga ou komunikasaun seluk mosu fali ga? Ne'e mak follow up nafatin" nia afirma.
Antes ne’e Diretóra Servisu Asisténsia Klínika iha HNGV, Ana Mango, hatete, atividade ida-ne'e realiza tanba govenu Timor-Leste Servisu hamutuk ho govenu Austrália liu husi Ministériu Saúde Timor-Leste no mós Ministériu Saúde Áustrália, impleta husi HNGV hodi halo tratamentu ba labarik sira-ne'e mak sofre moras hanesan kabun bubu no mós kidun tomak.
"Labarik sira ne'ebé mak moras ho kondisaun kidun tomak, depois labarik sira ne'ebé mak sentina to'os ho kabun bubu ho grave ba tinan naruk, labarik sira ne'ebé mak dadaun ne'ebé mak halo tratamentu ho hahú tinan 1 to'o 14 anos, sira bele halo konsultan no mós doutór sira halo scanrin.”
Nia dehan atividade ida-ne'e realiza tanba servisu hamutuk entre Ministériu Saúde Timor-Leste no mós Ministériu Saúde Australia ne'ebé mak impleta husi HNGV, RACS no mós Children's Freinds Fundation.
Entretantu husi labarik na'in 49 ne'ebé mak hetan Operasionálizasaun husi doutór espesilista sira mak ne'e hanesan imperforate anus ka labarik moris ho kidun tomak, umbilical hernia hanesan bubu iha husar ka infesaun iha husar matan, anal polyp hanesan isin kulit mosu iha anus ka sintina fatin, hypospadia hanesan soe bee ki'ik la tuir nia dalan, konstipasaun krónika hanesan kabun bubu.