Istoria rua husi feto ne’ebé fa’an bani-been, Maria Bani-been, no labarik na’in rua, Jemito Kevin (13) no Marcos Taela (12), ne’ebé fa’an manu-tolun ne’ebé jornalista jornal INDEPENDENTE, Jonio da Costa no Mariano Mendonça, foti no públika iha jornal INDEPENDENTE iha tinan 2020, konsege hetan apresiasaun husi Konsellu Imprensa (KI). Istoria husi Maria Bani-been ne’ebé kapta iha foto ne’ebé Jonio hasai, konsege lori fotografu ne’e hetan premiu ba kategoria Bernardino Guterres.

Premiu ba kategoria Bernardino Guterres atribui ba jornalista ka fotografu ne’ebé nia obra jornalistiku ka foto jornalizmu konsidera di’ak liu.

“Foto sai nu’udar maneira ida ne’ebé fotografu uza hodi fó sai mensajen. Iha mensajen barak ne’ebé ita bele hetan husi foto Maria Bani-been—domin, dedikasaun, luta—mensajen sira ne’e mak ha’u hakarak hato’o liu husi foto ida ne’e,” dehan fotografu jornal INDEPENDENTE ne’e hafoin simu premiu iha Balibo, Sabadu (16/10). Iha oportunidade ne’e, Jonio agradese ba KI no ekipa juri ne’ebé eskoila ninia obra hodi sai vensedór.

“Agradese mós ba jornal INDEPENDENTE, liu-liu ekipa redasaun nian, ne’ebé fó konfiansa mai ha’u hodi espresa talentu ne’ebé ha’u iha,” dehan nia.

Enkuantu, istoria husi labarik Oekusse na’in rua ne’ebé hakerek husi Mariano konsege lori jornalista ne’e hetan premiu ba kategoria Francisco Borja da Costa.

Premiu ba kategoria Francisco Borja da Costa atribui ba jornalista media imprime no online ne’ebé hakerek notisia asuntu sosial di’ak liu. Istoria ne’ebé Mariano hakerek ho titlu “Hisik Kosar ba Etu Bikan Ida” ne’ebé públika iha jornal INDEPENDENTE iha 12 Outubru 2020 ne’e foti asuntu labarik sira ne’ebé la konsege goza sira-nia direitu nu’udar labarik.

“Iha ita-nia rai ne’e, liu-liu iha kapital Dili, lorloron ita hasoru labarik lubuk mak fa’an sasan, dala-ruma ita haree ida ne’e hanesan ona buat baibain, balun to’o la preokupa, tan ne’e ha’u foti istoria ne’e atu fanun netik ita atu labele esplora beibeik labarik sira, fanun mós governu no instituisaun kompetente sira atu seriu ona tau-matan ba problema labarik sira,” dehan Mariano.

Mariano agradese mós ba KI ne’ebé apresia ninia obra kiik ne’ebé nia halo, no agradese mós ba jornal INDEPENDENTE ne’ebé fó biban ba nia atu fó sai informasaun, liu-liu relasiona ho asuntu sosial.

Aleinde kategoria rua ne’e, iha mós kategoria Greg Chakloten. Premiu ba kategoria ne’e atribui ba jornalista radio no televizaun ne’ebé hakerek di’ak liu. Ba tinan 2020, jornalista radio no televizaun Contancio dos Santos Vieira sai manan-nain hafoin konkore ho ninia notisia “Direitu Labarik Violadu”.

Prezidente KI, Virgilio da Silva Guterres informa, ba tinan ne’e kategoria tolu de’it mak iha aplikante, enkuantu kategoria seluk hanesan Adelino Gomes ba obra jornalista iha lian portages, Maria Gorete obra kona-ba feto no premiu Konsellu Imprensa laiha aplikante. “Ita halo anunsiu maibé laiha ema mak hatama sira-nia aplikasaun atu konkore, ida hatama ba konkorensia ne’e mak 3 ne’ebé ohin fó sai ne’e,” dehan Virgilio.

Entretantu, Laureadu Nobel da Pas, José Ramos Horta, hato’o parabéns ba jornalista ne’ebé sai manan-nain. Tuir Horta, durante tinan 20 nia laran laiha governu ka lider iha Timor Leste ne’ebé satiadu no hirus tanba jornalista sira sempre hakerek loloos tuir faktus.

“Laiha televizaun ida taka, laiha jornalista ida ba Bekora, Gleno ba Suai, tanba ne’e mak Timor hetan naran di’ak iha mundu, ita-nia liberdade imprensa, ita tenke kontinua ida ne’e,” dehan eis Prezidente Repúblika datoluk ne’e.