Arguidu JAP deklara, iha momentu ne’eba nia tiru duni tanba joven sira halo problema no barullu iha tenda laran. Maibé, nia la tiru ema. Nia tiru sa’e ba leten.

“Iha momentu ne’e joven sira halo problema no barullu tanba ne’e mak ha’u tiru sa’e ba loron leten la’os atu tiru lezadu sira, la’e,” deklara arguidu JAP iha sala audensia julgamentu TMD.

JAP dehan, bainhira problema mosu nu’udar polisia nia halo atuasaun hodi hakalma situasaun.

Nia dehan, iha momentu nia tiru sa’e ba leten alin feto ida hakilar dehan “Pai Qi** tiru fali ha’u ga”, maibé arguidu dehan “alin tuur, tuur par ita haree problema ne’e”.

Kona-ba deklarasaun husi arguidu FMS iha julgamentu dahuluk ne’ebé hatete katak arguidu JAP mak tiru vitima sira, arguidu ne’e dehan, iha momentu ne’ebá arguidu FMS hamrik iha kadeira leten hodi tiru sa’e ba leten no arguidu JAP hamriik iha arguidu FMS nia kotuk.

“Imposivel arguidu FMS haree ha’u katak ha’u mak tiru vitima sira hodi mate,” deklara arguidu JAP ba tribunál.

Arguidu hatutan, iha tiru ba daruak ne’ebé nia ho arguidu FMS halo la ho intensaun atu tiru ema no sira tiru ba leten.

Iha tiru daruak ne’e, JAP dehan, nia defende aan tanba ema lori kadeira hodi baku nia.

Hafoin akontesimentu ne’e, arguidu ne’e hatutan, iha tuku 2.00 dader-nakukun nia ba kedas Kuartel Jeral PNTL, Kaikoli hodi informa kona-ba kazu ne’e.

“Ha’u la’os informa ba ha’u-nia Komando, ha’u informa ba ha’u-nia kolega ida katak problema ida iha Kuluhun, ha’u tiru bala musan tolu,” dehan nia.

Iha fatin hanesan, lezadu ho inisial PJ deklara, problema ne’e hahú bainhira joven na’in rua diskuti-malu. Arguidu FMS ne’ebé haree ida ne’e hakat ba hodi hakalma joven na’in rua ne’e.

Hafoin ida ne’e, PJ dehan, joven na’in rua ne’e sai husi tenda laran, maibé arguidu sira hanoin sira na’in rua halo problema boot no arguidu FMS tiru sa’e ba leten.

Kona-ba see mak tiru vitima sira, lezadu ne’e dehan, arguidu FMS tiru sa’e ba leten no arguidu JAP mak tiru razada ba vitima sira.

"Iha altura ne’ebá arguidu JAP mak tiru vitima sira tanba primeru sira  tiru uluk ahi (lampu) depois nakukun mak arguidu tiru lezadu sira,” dehan nia.

Molok ne’e, iha julgamentu dahuluk, arguidu FMS deklara katak iha momentu ne’ebá arguidu JAP mak tiru vitima sira.

“Ha’u lori pistola tiru ne’e tanba joven sira barullu maibé ha’u tiru sa’e ba leten dala tolu maibé joven sira la hakmatek entaun ha’u tiru tan dala rua hamutuk dala lima maibé ema la kanek no la mate,” dehan arguidu.

Iha momentu arguidu JAP tiru vitima sira, FMS dehan, arguidu hamriik iha nia sorin karuk.

Entretantu, tuir akuzasaun husi Ministériu Públiku (MP), iha 17 Outubru 2018 tuku 19.00 kalan, arguidu JAP ho arguidu FMS partisipa iha festa koremetan ida iha aldeia Kuluhun de Baixo, Suku Akadiru-hun, Postu Administrativu Na’i Feto, Munisipiu Dili.

Bainhira festa la’o to’o tuku 24.00, arguidu FMS nia alin ho inisial EMLS fó hatene ba konvidadu sira katak festa sei taka tanba kalan boot ona. Maibé, festa-nain la konkorda no hakarak festa ne’e to’o loron.

Ho nune’e festa mós kontinua la’o. Iha tuku 1.00 dader nakukun, hahú mosu barullu iha tenda laran. Joven na’in rua diskuti malu no situasaun komesa manas no ema mós komesa halai husi tenda laran.

Haree ba situasaun ida ne’e, militar ida ho inisial JBC hakbesik ba hodi hafahe joven na’in rua ne’e no haruka sira hakmatek hodi dansa to’o dader.

Iha situasaun ne’e, arguidu FMS ne’ebé tuur hela iha tenda laran hakat ba foti kadeira plastiku ida hodi hamrik iha kadeira leten no hakilar ba joven sira ne’ebé halo barullu.

“Nia mós losu pistola ne’ebé nia sikat iha kanotak no tiru dala lima,” deklara MP iha ninia akuzasaun.

Arguidu JAP ne’ebé hamriik iha arguidu FMS nia kotuk sunu nia kolega ne’e atu kontinua tiru, no tuir mai arguidu JAP hasai mós pistola hodi tiru dala barak ba ema sira ne’ebé hamrik iha tenda laran.

Haree ba ema hahú monu tuun tanba hetan tiru, pesoal militar ho inisial JBC hasee arguidu JAP “Tanba saida mak o tiru ema,” no arguidu JAP hatan ho lian maka’as “o see”, JBC hatan “ha’u militar”.

Rona ida ne’e, arguidu JAP hatama fila fali pistol ba nia kanotak no foti motor hodi halai sees husi fatin akontesimentu.

Akontesimentu ne’e rezulta ema na’in tolu mate: Erick Joni Roberto Bria (24) mate tanba hetan tiru iha ulun; Luis Saldanha (18) mate tanba hetan tiru iha kakorok; no Leonildo Eduardo Ximenes Siqueira (20) mate tanba hetan tiru iha parte kakorok.

Aleinde iha iha ema na’in lima mak hetan kanek: Paulino de Jesus (37) hetan tiru iha parte liman-kabun ne’ebé tenke baixa iha ospital durante loron rua; Terezinha Vilanova Pasheco (26) hetan tiru iha kabas parte los no baixa iha ospital durante loron 5; Lucio do Carmo (31) hetan tiru iha kotuk laran no baixa iha ospital durante loron 20; Agripinho João da Costa (20) hetan tiru iha kakorok borus ba hasan parte karuk no baixa durante fulan ida; no Pinto Gama (26) hetan tiru iha kotuk laran no baixa iha ospital durante fulan ida.

Ho aktu ne’e, MP akuza arguidu na’in rua ba krime omesidu agravadu no krime tentativa omesidu ho ameasa pena prizaun tinan 12 to’o tinan 25.

Tuir orariu, iha fulan ida ne’e nia rohan, 31 Jullu, tribunal sei kontinua audensia julgamentu hodi rona deklarasaun husi lezadu sira seluk.