Folin Foos Sa'e, Deputadu PN Duun-Malu Featured

By INDEPENDENTE Outubru 24, 2017 1208
Foos Foos

DILI: Stock foos iha merkadu hahú menus. Presu nesesidade báziku mós sa'e makaas iha semana ikus ne’e nia laran. Entretantu, reprezentante povu iha Uma Fukun Parlamentu Nasionál duun malu de’it.

Presu foos iha Dili aumenta kuaze $2. Hanesan foos marka Globus kilograma 25 ne’ebé baibain fa’an ho folin $12.50 agora sa'e ba $14.50. Entretantu, kilograma 30 ho folin normál $14.50 sa'e ba $16.50.

Ricardina Rodrigues, loja na’in ida iha área Komoro nian hateten, sira mós admira ba folin foos ne’ebé sa'e husi ajénsia. Tanba foos ne’ebé sira fa'an ne’e sira sosa tutan husi derrepente de’it sira rona katak folin sa'e, ne’e mak sira mós fa'an ho folin tuir ida ne’e.

“Ami la hatene tanba saida maka akontese derrepente de’it foos folin sa'e iha agen ne’e”, dehan nia, iha Komoro, horisehik.

Tanba ne’e, husu ba governu relevante atu bele halo intervensaun iha merkadu hodi bele hamenus folin foos.

Entretantu, komprador Angelita Ximenes, sente hakfodak ho folin foos ne’ebé nia sempre sosa ne’e ho folin ne’ebé maka la hanesan ho loron-loron nia sosa ne’e.

Baibain kuandu sira sosa foos entre 12.50 too 14.50, maibé agora sa'e makaas tebes.

Observasaun diáriu ne’e nian iha terrenu nota katak, foos husi loja ne’e rasik antes kompara ho agora ne’e foos 25 Kg presu entre $11.50 to’o $12.50, maibé agora sa'e to’o $14.50.

Deputadu PN Duun Malu

Relasiona ho presu ne’ebé sae makaas iha merkadu, membru Parlamentu nasionál Bloku Koligasaun no Bloku Opozisaun sira komesa duun malu. Sira dehan problema ne’e akontese tanba konsekuénsia polítika iha semana kotuk.

Deputadu Bankada PLP, Abel Pires, lamentavel tebes ho negosiante oportunista balun tanba haree oportunidade hodi aproveita provoka folin sasán báziku iha merkadu sa’e dramatizadu, kuaze iha territóriu laran tomak.

Nia kondena hahalok ne’e tanba la hatudu responsabilidade hodi aproveita de'it situasaun hodi hetan lukru husi povu kiik sira.

Alende ne’e, husu ba Ministériu Komérsiu Indústria (MKI) atu uza nia kompeténsia tomak hodi halo intervensaun imediata ba folin sasán iha merkadu, atu nune’e oportunista sira labele aproveita povu hodi hetan lukru.

Alende ne’e, husu mós ba autoridade lokál mós sei bele kontrola folin sasán iha baze bainhira haree ema halimar folin sasán bele informa ba polisia atu bele atua.

Alende ne’e, Deputada Bankada KHUNTO, Olinda Guterres hatete, folin sasán ne'ebé sa’e makaas iha merkadu ne’e ministériu tenke halo intervein lalais, la'ós tuur de’it hodi haree depois povu sira mak sai vítima ba negosiante balun ne'ebé uza situasaun hodi hetan hetan osan.

Entretantu, Deputadu Bankada FRETILIN, Aurélio Freitas hatete, sasán nesesidade báziku, liuliu foos iha merkadu folin sa’e tanba konsekuénsia jogu polítiku ne'ebé polítiku na’in sira halo nia afetasaun ne’e ba povu ki'ik sira iha baze.

Nia hatutan, durante ne’e folin sasán normál hela, maibé tanba de'it matenek na’in sira halo espekulasaun ba situasaun.

Governu ne’e seidauk monu, maibé komesa hatete ona katak governu sei monu no ema balun aproveita ida ne’e hodi halimar folin sasán.

Nia hatutan, antes ne’e família ida sosa foos saka ida fulan ida nia laran maibé iha momentu diskusaun no debate programa derrepente de'it família ida ba sosa ona foos saka 10 to’o 30 tanba sira hanoin katak krize boot ida atu mosu mai.

“Ha'u hanoin lójika mak ne’e povu trauma família ida ba sosa foos barak halo stock iha merkadu mamuk ne’e hakarak ka lakohi folin ne’e tenke sa’e ita labele fó sala ba ministru” dehan Aurélio iha parlamentu nasionál horisehik.

Aurélio husu atu labele fó sala ba Ministru relevante sira halo hela nia funsaun ho di'ak tanba baibain sira halo hela inspesaun ba sasán merkadu maibé kuandu stock iha merkadu la iha hakarak ka lakohi folin sasán mós sei sa’e tuir situasaun.

Governu Seidauk Halo Intervensaun

Presu foos komesa dramatizadu iha merkadu, maibé Ministériu komérsiu Indústria (MKI) to’o agora seidauk halo intervensaun direita ba merkadu.

Vise-Ministru MKI, Jacinto Barros Gusmão hateten, informasaun husi kompañia importadór sira katak foos ne’e iha oin rua iha 25kg no 30 kg. Foos kuantidade 30kg ne’e stock menus tanba ema sosa makas tebes, maibé 25kg stock nakonu hela.

“Tan ne’e husu ba kompañia sira ne’ebé sosa tutan ne’e labele manipula presu”, dehan nia, iha knaar fatin Fomentu-Mandarín, horisehik.

Tuir nia, foos folin sa’e iha munisípiu sira ne’e dala ruma impaktu husi estrada aat. Tanba ne’e emprezáriu sira hasae folin, maibé atu fó sai de’it ba iha públiku katak stock fó nakonu.

Iha fatin ketak, Xefe Operasaun Inspesaun AIFESA Gabriel da Costa hatete, dadus ne’e sira hetan iha intervensaun ba loja Alfa, foos 30Kg ho presu $14.75 no 25Kg ho folin $12. Loja Timor Food presu 25Kg $11.50, 20kg folin $925, loja LISUN foos 25kg presu $10.25 no loja Creative Furak la halo ona importasaun foos.

Tanba ne’e, distribuidór hirak ne'ebé sira halo ona observasaun hatudu katak presu foos normál no kuantidade garante nafatin ba populasaun TL.

Ne’e duni, husu ba populasaun hotu atu lalika pániku ho informasaun ne’ebé espalla no husu mós ba operadór ekonómiku ne’ebé fa'an foos fora husi Dili atu labele hasa’e folin tanba presu foos iha armazein normál.

 

Rate this item
(1 Vote)

Independente Digital TV