Print this page

PN hili Silveiro substitui Carmelita ba konsellu superior majistratura judisial Featured

By Mariano Mendonça Maiu 15, 2025 228
Silveiro Pinto Baptista. Foto:INDEPENDENTE. Silveiro Pinto Baptista. Foto:INDEPENDENTE.

DILI: Parlamntu Nasional hala'o eleisaun sekretu hodi hili ona Silveiro Pinto Baptista, sai nu'udar membru efetivu Konsellu Superior Majistratura Judisial, ho nia suplente, Leonito Ribeiro hodi subtitui Carmelita Caetano Moniz, ne'ebé rejigna-aan ona.

Parlamentu Nasionál eleje Silveiro ho Leonito ba Kosellu Superior Majistratura Judisial, liu husi reuniaun plenária extraordinária hala’o eleisaun ba membru efetivu ida no suplente ida ba Kosellu Superior Majistratura Judisial designa husi Parlamentu Nasionál, hodi kompleta mandatu tinan 4 (haat) to’o 10 Janeiru 2026.

Eleitu hanesan membru efetivu mak Silveiro Pinto Baptista no suplente mak Leonito Ribeiro ho votu unanimidade a favor 42, kontra 0 no abstensaun 0. Eleisaun ida ne’e realiza tanba membru efetivu, Carmelita Caetano Moniz, ne’ebé eleitu husi Parlamentu Nasionál iha janeiru tinan 2022, hato’o pedidu rejignasaun, ho nune’e Bankada CNRT aprezenta lista pakote ho kandidatura foun.  

Prezidente PN, Maria Fernanda Lay hateten, kazu ne'e mós ko'alia ona, prezidente mos troka membru, klaru katak situasaun ne'e normal akontese iha ne'ebé de'it, ne'e la'os primeira-ves maibé prosesu la'o ona dala-barak.

"Vagatura ne'e kuandu sira rejigna aan mak mandatu ne'e para, ne'ebé ho Carmelita Moniz nia rejignasaun ami iha dever ida atu kompleta tuir lei haruka," nia dehan, iha PN, horisehik.

Parlamentu Nasional halo ne'e tuir kedas tanba iha prosesu barak no halo pedidu ba tribunal iha vagatura iha Konsellu Superior Majistratura sei la fó tempu ba sira hodi halo servisu. Segundu eleisaun ida ne'e hodi kompleta mandatu.

"Tanba ami halo tiha lei para kompleta, ami halo tiha lei para hodi hatete katak kompleta mandatu, reprezentantasaun Parlamentu nia iha instituisoens kuaze 14 katak sira kompleta mandatu to'o fulan Janeiru 2026 ami tenke halo eleisaun foun ba membru foun para bele mandatu tinan 4 bele kompleta," nia dehan.

La lembra maibe periodu ida ne'e sira mandatu tinan 4 bainhira impedimentu hanesan rezignasaun ka hanesan akontese iha Prezidenti Republika nia mak tenki Indika foun hodi kompleta mandatu tinan 4 nian.

Bein señór Silveiro ho Leoneto la'os ema foun maibe sira Jurista kareira, kandidatu nain rua ne'e priense kriteria Jurista kareira iha Timor-Leste.

"Eleisaun membru efetivu no Membru suplente para Konsellu Superior Majistratura Judisial dezignadus pelu Parlamentu Nasionál. Ha'u loke kandidatura bá loron ida horisehik ha'u mós Anunsia mais pakote ida de'it mak tama," nia dehan.

Nota informativa ne'ebé halo iha loron 12 fulan-Maiu iha neeba paragrafu ligadu renunsia ezersisiu kargu membru konsellu Superior Majistratura Judisial bá Sidadaun Eleitu pelu Parlamentu Nasionál.

"Iha paragrafu pájina 2 horisehik ha'u le segundu paragrafu hatete nune'e de akordu ho númeru 3 de aliña a artigu 170 lei númeru 5/2022 vagatura perdu du mandatu. Tanba ne'e númeru 2 artigu 170 obriga Parlamentu na pesoa Prezidente Parlamentu atu emite deklarasaun vagatura ne'ebé Públika tiha horisehik," nia dehan.

Prosede mós anova dezignasaun ka Eleisaun konsuante kazus ne'ebé pela forma rezidas Segunda parte du númeru 2 artigu 170 lei ne'e nian intende katak Eleisaun ne'e forma dezignasaun ne'ebé toma iha Parlamentu ne'e tenke halo lalais tanba fatin ne'e mamuk.

Ho razaun mós horisehik Prezidente Komisaun A hatete katak Prosesu husi Bankada opozisaun nian mós iha neeba ne'e maka hanoin katak hodi taka vagatura ida ne'e.

Iha pajina 3 Ultimu paragrafu fó hatete nune'e de harmoni com alinea b númeru 1 Artigu 6 lei númeru 5/2024, membru efetivu no suplente hili la inisia Novu mandatu ho durasaun tinan haat ne'ebé tau ona iha lei mandatu ida agora dotora Carmelita Moniz dezigna aan ne'e.

Apenas sira bele koresponde ho renunsia ne'e lori mandatu ne'e to'o fim para kompleta tinan haat tuir lei haruka sei termina iha 10 de Janeiru 2026 tenke hallo Eleisaun foun fali ba membrus.

"Pur renova ha'u la hatene tuir lei haruka ne'e halo nusa ita tenke haree ne'ebé ita eleze agora pakote ida ne'e para komplenta mandatu tinan haat ne'ebé sei remata iha 2026 tanba ne'e ha'u husu para ita pondea sáida mak iha lei " nia afirma.

Aliende kona-ba Deputadu Bankada partidu FRETILIN ho Partidu Libertasaun Popular (PLP) ne'ebé la partisipa iha votasaun ne'e, Prezidenti Parlamentu Nasional afirma katak nia labele obriga Deputadu sira atu partisipa iha plenaria ne'e maibe loloos Deputado sira uza konsiensia katak povu selu sira mai tuur iha Parlamentu Nasional ne'e.

Iha fatin hanesan Deputadu Bankada Kmanek Haburas Unidade Nasional Timor Oan (KHUNTO) Luís Roberto hatete, Khunto fó apoiu atu nune'e sira bele priense fatin ne'ebé mamuk ne'e.

"Relasiona ho votu sekretu foin dadauk ami halo iha Parlamentu bá reprezenntante Parlamentu nian ba iha Majistratura ninian ida ne'e Doutor Silveiro maka hetan konfiansa husi Parlamentu Nasionál ho votu maioria 42 votus, ida ne'e atu hala'o serbisu sira Khunto fó apoiu," nia dehan.

Ohin Parlamentu Afavour bá membru refere hodi halo komplentu ne'ebé mak dotora Carmelita Moniz ne'ebé halo tiha rezignasaun iha momentu ne'e. Tanba ida ne'e maka husi Bankada CNRT avansa ho lista kandidatu uniku bá Doutor Silveiro maka Membru efetivu no depois Doutor Leonito nu'udar suplente.

Tanba ida ne'e avansa ho votu ne'ebé maka maioria 42 votus Afavour bá membru na'in rua refere komplenta mandatu ne'ebé mak Carmelita Moniz asume.

Rate this item
(0 votes)