Desizaun husi Ministra Elia ne’e hamosu deskonfiansa ba irregularidade iha gastus prioridade ba Ministériu Saude (MS), liu-liu tanba orsamentu refere fofoun alokadu ba hadia servisu saude publiku, ne’ebé tama iha programa MS nian ba tinan 2025.
Tuir dadus ne’ebé ekipa Jornal INDEPENDENTE rekolla, iha inisiu tinan 2025, Diresaun Nasionál Administrasaun Lojistika no Patrimoniu (DNALP)-MS, hato’o espesifikasaun husi ambulansia 11 ba Unidade Aprovizionamentu Sentral (UAC), ho total orsamentu tokon $1 ne’ebé preve iha orsamentu MS nian ba tinan 2025.
Bazeia ba espesifikasaun ne’e, UAC ne’ebé ho knar atu loke prosesu tenderizasaun, hato’o pedidu ba Ministra Elia atu bele hetan aprovasaun.
Iha 26 Fevereiru 2025, UAC hato’o karta ho númeru referensia 126/MS-DNALP/DUAC/II/2025, ba Ministra Elia atu hetan aprovasaun nune’e bele prosesa ona tenderizasaun.
Iha karta ho asuntu: Submete Espesifikasaun ne’e, UAC aprezenta espesifikasaun ba ambulansia ho marka Toyota hamutuk unidade 11.
“Karta ne’e hato’o dala rua ba Ministra, mais Ministra hatuun fila fali sein despaisu ka nota ruma, dehan de’it troka, no hatama mós Prado,” dehan fonte konfirmadu ida ne’ebé lakohi públika ninia identidade.
Ho orientasaun verbal husi Ministra ne’e, ikus mai planu ba sosa ambulansia 11 ‘kanseladu’. MS deside sosa fali ambulansia multifunsaun tolu (3) ho marka Hilux, ambulansia haat (4)—rua (2) ho marka Hiace no rua (2) seluk ho marka BMV, no Land Cruiser Prado ida (1).
“Prado ne’e sosa atu troka Ministra nia karreta ne’ebé daudauk ne’e nia uza,” dehan fonte ne’e.
Sosa uluk Prado
Tuir planu ba sosa ambulansia 11, bainhira Ministra Elia autoriza, sei loke konkursu ida ba kompaña sira atu bele konkore. Maibé, ho mudansa ne’ebé iha, prosesu tenderizasaun ba karreta hirak ne’e mós fahe ketak-ketak.
Ba ambulansia multifunsaun tolu ho marka Hilux, ambulansia rua ho marka Hiace, no ambulansia rua ho marka BMV, ho bidding projetu ne’ebé ketak-ketak.
Tuir dadus, iha 26 Juñu 2025, MS liu husi Unidade Aprovizionamentu Sentral (UAC) hasai avizu tenderizasaun, ne’ebé asina husi Diretór UAC, Luis Norberto da Cruz, ba projetu haat, mak hanesan: (1) Kompras Kareta Multifunsaun Hiace/Equivalente mai Ministério da Saude ho nú. RDTL-MS-UAC-KP-25-171; (2) Kompras Kareta Multifunsaun mai Ministério da Saude ho nú. RDTL-MS-UAC-KP-25-172; (3) Kompras Kareta Multifunsaun VIP mai Ministério da Saude ho nú. RDTL-MS-UAC-KP-25-069; no (4) Kompras Kareta Land Cruiser Equivalente mai Ministério da Saude ho nú. RDTL-MS-UAC-KP-25-174.
“Ba kompaña nasional sira ne’ebé mak interese ba projetu sira iha leten, bele mai foti dokumentus iha edifisiu Ministerio Saude, Kaikoli, Dili, Departamentu Akizasaun no Kontratasaun Publika, ho numeru telefone 3310066/77910716 husi loron 26 fulan Juñu to’o loron 04 fulan Julu 2025 iha oras servisu, no data ikus submisaun dokumentus iha loron 07 fulan Julu tinan 2025,” MS hasai avizu.
Liu tiha ne’e, iha 25 Agostu 2025, Diretór Unidade Aprovizionamentu Sentral, Luis Roberto da Cruz Pereira, hasai fali avizu ba kanselamentu tender ba projetu tolu, mak hanesan: (1) Kompras Kareta Multifunsaun Hiace/Equivalente mai Ministério da Saude; (2) Kompras Kareta Multifunsaun mai Ministério da Saude; no Kompras Kareta Multifunsaun VIP mai Ministério da Saude.
“Ministerio da Saude liu husi Unidade Aprovisionamento Central informa ba empreza nasional sira katak projetu 3 ne’ebé mak mensiona iha kraik Ministerio da Saude deside kansela,” karta ne’e aviza.
Husi dokumentu ne’ebé iha, hatudu katak MS deside hodi kansela sosa ambulansia, no kontinua avansa ho projetu sosa karreta Land Cruiser.
Ho desizaun ne’e, iha 04 Setembru 2025, Ministériu Saude selebra kontratu ho kompaña Revolta Alta Graça, Unipesoal, Lda. ba projetu sosa karreta Land Cruiser.
Iha kontratu ho númeru: RDTL-MS-UAC-KP-25-174 ne’ebé asina husi Ministra Elia no Diretór Kompaña, Xander Maria A. da Costa Serrano ne’e, valor kontratu ba projetu ne’e mak $140,000.
Tuir kontratu ne’e, praju ba kompaña hatama karreta refere mak 31 Outubru 2025.